Özet

Endoftalmi, humor vitreus ve humor aquosus’un bakteriyel ve fungal infeksiyonlarına verilen addır. Endoftalmi ekzojen ya da endojen yolla mikroorganizmanın bulaşmasıyla oluşur. Ekzojen yolla bulaşmaya travma ve göz cerrahisi neden olurken, endojen yolla bulaşmaya mikroorganizmanın göze kan yoluyla ulaşması neden olur. Steril endoftalmi, operasyonla yerleştirilen kalıcı doğal lens materyali gibi bir nedene ya da toksik bir ajana bağlı olarak gelişir. Çoğu endoftalmi olgusu akuttur ve bu akut olguların tıbbi olarak acilen tedavi edilmesi gerekmektedir. Gecikmiş ya da yetersiz tedavi, geri dönüşü olmayan görme kaybıyla sonuçlanabilir. İnfeksiyon etkeni tanımlandıktan sonra tedavi protokolünün uygulanması hastaların tedavi başarısını artırmaktadır. Özellikle acil tedavi gerektiren hastalarda olası etkene göre tedavi başlamak önemli bir basamaktır. Medline PubMed, ISI Web, Web of Science, Google Academic ve Türk Medline’da “endoftalmi” ve “Türkiye” anahtar sözcükleri kullanılarak yapılan taramaya göre, Türkiye’den bildirilen ekzojen endoftalmi etkenleri, Burkholderia cepacia, Bacillus cereus, Chlamydia trachomatis, Stenotrophomonas maltophilia, Corynebacterium minutissimum, Staphylococcus epidermidis, S. aureus, Pseudomonas spp., Streptococcus pneumoniae, Propionobacterium acnes, Nocardia asteroides, P. aeruginosa, Acinetobacter spp., Cellulosimicrobium cellulans, Ochrobactrum anthropi, koagülaz-negatif stafilokoklar, S. pyogenes, α-hemolitik streptokoklar, grup G streptokoklar ve Acinetobacter baumannii’dir. Endojen endoftalmi etkenleriyse difteroid çomaklar, Klebsiella pneumoniae ve metisiline duyarlı S. aureus’tur. Fungal endoftalmi etkenleri Candida albicans, C. pelliculosa, Fusarium solani, Fusarium spp., Aspergillus ustus, A. flavus ve Scopulariopsis spp.’dir. Türkiye’den bildirilen endoftalmi olgularına bakıldığında etken olarak geniş bir bakteri çeşitliliği görülmektedir. Bu bakteriler sağlıklı bir gözde yerleşemezler; ancak gözde yapılan operasyonlar ya da travma nedeniyle ekzojen olarak göze bulaşabilirler. Yukarıda endoftalmi etkeni olarak sunulan mikroorganizmaların çoğunun ortamda bulunması nedeniyle göze uygulanacak manipülasyonlar sırasında sterilizasyon ve antisepsi kurallarına maksimum özen gösterilmesi endoftalmi oluşumunun önlenmesi açısından büyük öneme sahiptir. Bu derlemenin amacı, endoftalmi türlerinin tanımlanması ve Türkiye’den bildirilen endoftalmi olgularındaki etkenlerin ve sıklıklarının değerlendirilmesidir.