Amaç: HIV ile infekte bireyler antiretroviral tedavi (ART)’yle daha uzun yaşamaya devam ettikçe, sistemik metabolik komplikasyonlar da daha sık görülmeye başlanmıştır. ART alan HIV ile infekte hastalarda, kemik mineral yoğunluğu (KMY) ilk iki yıl içinde %2-6 oranında azalmaktadır. KMY’deki bu azalmanın, virusun kendisi, ART ve osteoporoz için olağan risk faktörleri arasındaki kompleks ilişkiye bağlı olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızda HIV ile infekte bireylerde KMY’deki azalmanın, daha genç yaşta ortaya çıkma olasılığını incelemeyi ve bunu etkileyen faktörleri ortaya koymayı amaçladık.

Yöntemler: Daha önce osteopeni veya osteoporoz tanısı ya da tedavisi almamış, frajil kırık öyküsü, semptomatik hipogonadizm ve steroid kullanma öyküsü olmayan ve Şubat 2017-Temmuz 2017 tarihleri arasında İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Polikliniği’ne başvuran HIV ile infekte toplam 72 hasta kesitsel olarak değerlendirildi. Çalışmaya premenopozal kadınlar ve <50 yaş erkekler dahil edildi. Çalışmaya premenopozal kadınlar ve <50 yaştaki erkekler dahil edildi. KMY ölçümü, femur boynu, lomber vertebra ve tüm vücutta çift enerjili x ışını absorpsiyometrisi (DEXA)’yle yapıldı.

Bulgular: Çalışmamıza katılan hastaların %90.3’ünün erkek, %9.7’sinin kadın ve yaş ortalamalarının 38 olduğu; %100’ünün tedavi aldığı ve HIV-RNA’sının saptanabilir düzeyin altında olduğu; en düşük CD4+ T lenfositi sayısı ortalamasının 346.5 hücre/mm3, güncel CD4+ T lenfositi sayısı ortalamasının 616 hücre/mm3 olduğu saptandı. Hastaların ortalama vücut kitle indeksi (VKİ) 23.4 kg/mm2 idi ve %61.1’i sigara, %41.7’si alkol kullanmaktaydı. Lomber vertebra Z skoruna göre hastaların %19.4’ünde “kronolojik yaşa göre beklenenden düşük kemik kitlesi” olduğu saptandı. KMY düşüklüğüyle düşük VKİ arasında anlamlı ilişki olduğu ortaya kondu; cinsiyet, sigara ve alkol kullanımı, en düşük ve güncel CD4+ T lenfositi sayısı, tenofovir disoproksil fumarat (TDF) kullanımı ve süresi arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmadı (p>0.05).

Sonuçlar: HIV ile infekte bireylerde KMY düşüklüğü erken yaşta ortaya çıkabilir.

Klimik Dergisi 2019; 32(3): 318-23.

Cite this article as: Çimen C, Aksu-Sayman Ö, Fincancı M. [Measurement of bone mineral density in HIV-infected individuals who are not considered as a specific risk group for bone mineral densitometry screening]. Klimik Derg. 2019; 32(3): 318-23. Turkish.